कृत्रिम बुद्धिमत्ता: मानवी निर्णय घेणे आणि कृत्रिम बुद्धिमत्ता यांच्यातील फरक

निर्णय घेण्याची प्रक्रिया, या लेखात आम्ही कृत्रिम बुद्धिमत्तेद्वारे अंमलात आणलेल्या मानव आणि मशीनमधील फरकांचे विश्लेषण करतो.

माणसासारखे निर्णय घेण्यास सक्षम असे यंत्र आपल्याकडे येण्यास किती वेळ लागेल?

अंदाजे वाचन वेळ: 6 मिनुती

हंस मोराविक यांच्या मते , च्या नावाने मोराविक विरोधाभास , रोबोट्स 2040 पर्यंत हुशार असतील किंवा मानवी बुद्धिमत्तेला मागे टाकतील आणि अखेरीस, प्रबळ प्रजाती म्हणून, ज्या प्रजातींनी त्यांना अस्तित्वात आणले त्यांचा सन्मान करण्यासाठी ते आपल्याला जिवंत संग्रहालय म्हणून जतन करतील. .

अधिक आशावादी दृष्टीकोन असा आहे की मानवी बुद्धिमत्ता, चेतना, भावना आणि आपल्या स्वतःच्या ग्रे मॅटरबद्दल आपल्याला जे थोडेसे माहित आहे, ते अगदी अद्वितीय आहे.

तर तंत्रज्ञान आणि दकृत्रिम बुद्धिमत्ता उत्क्रांत आणि नवनिर्मिती, मानवी निर्णय घेण्याची क्षमता मशीनपेक्षा कशी वेगळी आहे यावरील काही विषयांचे विश्लेषण करण्याचा प्रयत्न करूया.

जर पूर्वग्रह "वाईट" असतील तर ते आपल्याकडे का आहेत?

पूर्वाग्रह कठोर आहेत, आणि प्रतिवाद असे सूचित करतात की त्यांच्या "नकारात्मक" आणि तर्कहीन प्रभावांची चाचणी घेण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या पद्धती अनेक महत्त्वपूर्ण वास्तविक-जगातील घटकांसाठी अयशस्वी ठरतात.

अत्यंत अनिश्चिततेच्या परिस्थितीत आणि तणावाच्या परिस्थितीत घेतलेले धोरणात्मक किंवा महत्त्वाचे निर्णय विचारात घेतल्यास, असे असंख्य गोंधळात टाकणारे चल आहेत जे आपल्या नियंत्रणाबाहेर आहेत.

हे बरेच मनोरंजक प्रश्न आणू लागते…

• निर्णय घेताना भावना, विश्वास, स्पर्धा आणि समज हे महत्त्वाचे घटक का असतात?
• आपल्यात तर्कहीन विश्वास का आहे आणि संभाव्य विचार करण्यास अडचण का आहे?
• अतिशय कमी माहितीतून आपल्या पर्यावरणाला आकार देण्याच्या या क्षमतेसाठी आपण का अनुकूल आहोत?
• 'शोधात्मक' आणि अपहरणात्मक तर्क आपल्याला इतके स्वाभाविकपणे का येतात?

गॅरी क्लेन , गर्ड गिगेरेंझर , फिल रोसेन्झवेग आणि इतरांचा असा युक्तिवाद आहे की या गोष्टी ज्या आपल्याला खूप मानव बनवतात त्यामध्ये आपण हाय-स्पीड, कमी-माहिती परिस्थितींमध्ये जटिल, अत्यंत परिणामकारक निर्णय कसे घेतो याचे रहस्य आहे.

स्पष्टपणे सांगायचे तर, दोन्ही शिबिरांमध्ये एक मजबूत ओव्हरलॅप आहे. 2010 च्या मुलाखतीत , काहनेमन आणि क्लेन यांनी दोन दृष्टिकोनांचा युक्तिवाद केला:

• दोघेही सहमत आहेत की स्पष्ट निर्णय घेणे महत्वाचे आहे, विशेषतः माहितीचे मूल्यांकन करताना.
• दोघांचा असा विश्वास आहे की अंतर्ज्ञान वापरले जाऊ शकते आणि केले पाहिजे, जरी काहनेमन जोर देतात की शक्य तितक्या लांब विलंब केला पाहिजे.
• डोमेन कौशल्य महत्त्वाचे आहे हे दोघेही सहमत आहेत, परंतु काहनेमन असा युक्तिवाद करतात की पूर्वाग्रह विशेषत: तज्ञांमध्ये मजबूत आहेत आणि ते दुरुस्त करणे आवश्यक आहे.

मग आपले मेंदू पूर्वाग्रह आणि ह्युरिस्टिक्सवर इतके जास्त अवलंबून का आहेत?

आपले मेंदू ऊर्जेचा वापर इष्टतम करतात. ते सेवन करतात सुमारे 20% एका दिवसात आपण जी उर्जा निर्माण करतो (आणि अ‍ॅरिस्टॉटलने विचार केला की मेंदूचे प्राथमिक कार्य हृदयाला जास्त गरम होण्यापासून रोखण्यासाठी रेडिएटर आहे).

तिथून, मेंदूमध्ये उर्जेचा वापर हा एक ब्लॅक बॉक्स आहे, परंतु संशोधन असे सूचित करते की, सर्वसाधारणपणे, जटिल समस्या सोडवणे, निर्णय घेणे आणि कार्य करणारी स्मरणशक्ती यासारख्या कार्यांसाठी अधिक प्रक्रिया आवश्यक असते, ज्या कार्ये अधिक नियमित असतात त्यापेक्षा जास्त ऊर्जा वापरतात. किंवा स्वयंचलित, जसे की श्वास घेणे आणि पचन करणे.

यामुळे मेंदू झुकतो नॉन निर्णय घेण्यासाठी

डॅनियल काहनेमन ज्याला "विचार" म्हणतात त्यासाठी रचना तयार करून हे करते. सिस्टम 1 " या रचना ऊर्जा-कार्यक्षम निर्णय घेण्यासाठी संज्ञानात्मक "शॉर्टकट" (ह्युरिस्टिक्स) वापरतात जे जाणीवपूर्वक दिसतात परंतु अवचेतन कार्यांच्या पायावर आधारित असतात. जेव्हा आपण निर्णय घेतो ज्यासाठी अधिक संज्ञानात्मक शक्ती आवश्यक असते, तेव्हा काहनेमन या विचारसरणीला " सिस्टम 2"

Kahneman च्या पुस्तक पासून विचार करणे, वेगवान आणि हळू न्यू यॉर्क टाईम्स हा एक अविश्वसनीयपणे लोकप्रिय सर्वोत्तम-विक्रेता आहे, पक्षपातीपणा आणि ह्युरिस्टिक्स निर्णय घेण्याच्या क्षमतेला कमजोर करतात - ही अंतर्ज्ञान अनेकदा मानवी निर्णयामध्ये सदोष असते.

काहनेमन आणि अमोस ट्वेर्स्की यांनी प्रस्तावित केलेल्या पूर्वाग्रह आणि ह्युरिस्टिक मॉडेलला प्रतिवाद आहे आणि हे गंभीर आहे की त्यांचे अभ्यास नियंत्रित, प्रयोगशाळेसारख्या वातावरणात आयोजित केले गेले होते आणि निर्णय तुलनेने काही विशिष्ट परिणामांसह होते (अनेकदा उलट. जीवनात आणि कार्यामध्ये आपण घेतलेले जटिल, परिणामी निर्णय).

हे विषय विस्तृतपणे मध्ये येतात पर्यावरणीय-तर्कसंगत निर्णय घेण्याची प्रक्रिया आणि निसर्गवादी (NDM). थोडक्यात, ते साधारणपणे एकच तर्क करतात: मानव, या ह्युरिस्टिक्ससह सशस्त्र, बहुतेकदा मान्यता-आधारित निर्णय घेण्यावर अवलंबून असतात. आमच्या अनुभवांमधील नमुने ओळखणे आम्हाला या उच्च-जोखीम आणि अत्यंत अनिश्चित परिस्थितीत द्रुत आणि प्रभावीपणे निर्णय घेण्यास मदत करते.

धोरणे विकसित करा

आपल्या अनुभवांच्या आधारे निर्णय घेण्यासाठी मॉडेल्समध्ये फारच कमी माहिती एक्स्ट्रापोलेट करण्यात मानव पुरेसा चांगला आहे – आपण स्वत: करत असलेले निर्णय वस्तुनिष्ठपणे तर्कसंगत असले किंवा नसले तरी – आमच्याकडे रणनीती बनवण्याची क्षमता आहे.

चे संस्थापक म्हणून खोल मन, डेमिस हसाबिस, एका मुलाखतीत लेक्स फ्रिडमन बरोबर, या बुद्धिमान प्रणाली अधिक हुशार होत असल्याने, मानवी आकलनशक्ती कशामुळे वेगळी आहे हे समजणे सोपे होते.

समजून घेण्याच्या आपल्या इच्छेमध्ये काहीतरी खोलवर मानवी आहे असे दिसते ” पर्च ", अर्थ समजून घ्या, दृढनिश्चयाने कार्य करा, प्रेरणा द्या आणि कदाचित सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, एक संघ म्हणून सहकार्य करा.

"मानवी बुद्धिमत्ता मोठ्या प्रमाणावर बाह्य आहे, ती तुमच्या मेंदूमध्ये नाही तर तुमच्या सभ्यतेमध्ये आहे. व्यक्तींचा साधने म्हणून विचार करा, ज्यांचे मेंदू हे स्वतःपेक्षा खूप मोठे असलेल्या संज्ञानात्मक प्रणालीचे मॉड्यूल आहेत, एक अशी प्रणाली जी स्वत: ची सुधारणा करणारी आहे आणि बर्याच काळापासून आहे. - एरिक जे. लार्सन द मिथ ऑफ आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस: कॉम्प्युटर आपल्यासारखे का विचार करू शकत नाहीत

गेल्या 50 वर्षांनी आपण निर्णय कसे घेतो हे समजून घेण्यात मोठी प्रगती केली आहे, परंतु ती कृत्रिम बुद्धिमत्ता असू शकते, तिच्या मर्यादांद्वारे, जी मानवी आकलन शक्तीबद्दल अधिक उलगडते.

किंवा मानवता आपल्या रोबोट अधिपतींची तमागोची होईल ...

संबंधित वाचन

• AI-आधारित संज्ञानात्मक अनुप्रयोग श्रेणीसाठी नक्षत्र शॉर्टलिस्ट™ शॉर्टलिस्टमध्ये एरा तंत्रज्ञान समाविष्ट आहे
• आपल्या व्यवसायात प्रभावी आणि यशस्वीरित्या नाविन्य कसे आणता येईल
• INNOVEIT EIT समिट 2022 - कार्यक्रम, ब्रुसेल्स आणि ऑनलाइन, 11 ऑक्टोबर 2022
• प्रायोगिक प्रशिक्षण प्रकल्प व्यवस्थापन
• मशीन लर्निंगमध्ये क्लासिफायर्स काय आहेत: निर्णय वृक्ष

Ercole Palmeri