Met deze paar woorden dekunstmatige intelligentie Hal 9000 komt in opstand tegen de commandant van het ruimteschip "Discovery 1". De commandant is van plan de computer waarin Hal 9000 "leeft" los te koppelen en deze laatste, om dit te voorkomen, zal een voor een de componenten van het ruimteschip doden om het gevaar voor altijd te worden gedeactiveerd.
2001 A Space Odyssey, een dramatische film van Stanley Kubrick, is een echte bioscoopnachtmerrie en de Hal 9000-computer is het personage dat in de collectieve verbeelding het idee zal vastleggen dat, als ze worden gestimuleerd om te evolueren, kunstmatige geesten worden getransformeerd in iets geheimzinnigs, niet te ontcijferen en altijd absoluut dodelijk.
Het Cyberpunk-universum is daarentegen de aardse metafoor van een geglobaliseerd economisch model dat zijn maximale expansie heeft bereikt en begint te kraken. Instabiel en precair, wordt de wereld voorgesteld als gedomineerd door elementen van de toekomst en door een verleden dat voortsleept om, met het precaire bestaan van zijn retro-apparaten, een gevoel van diepe instabiliteit te communiceren.
De Cyberpunk anti-utopie beschrijft een mensheid die beweegt tussen licht en donker. De gigantische billboards die opvallen op de wolkenkrabbers van Los Angeles met pixels zo groot als ramen in Blade Runner, de flikkerende neonlampen die de clubs in de buitenwijken van Neo-Tokyo in Akira verlichten ... al deze elementen dragen bij aan de brandstof die ingetogen toon en hopeloos die deze angstaanjagende dystopie kenmerkt.
In een wereld op de rand van de afgrond, in de greep van onbestuurbaarheid, verschijnen kunstmatige intelligenties als het enige hulpmiddel dat in staat is om een complexiteit te interpreteren en te beheren die steeds meer chaos wordt. Maar wat als dezelfde AI, de enige vertolkers van deze realiteit, aan de controle van de mens zou ontsnappen? Het zou zeker het einde zijn voor de mensheid.
"Ik ben niemand. Zelfs als ik iemand was, zou ik je begrip te boven gaan. En zelfs als je dat zou kunnen, zou je niet de tools hebben om deze kennis uit te drukken. Ik hoor niet in de wereld. Dit is de grens, de grens tussen het geheel en het zelf." - van "Ergo Proxy" door Shukō Murase
In de Japanse anime Ergo Proxy leven mannen in de staat Romdo met dienende androïden die de naam "autoreiv" aannemen. Autoriteiten zijn absoluut ongevaarlijk, perfect geïntegreerd in het sociale weefsel waarmee ze bijdragen aan economische ontwikkeling; zolang een computervirus, dat de naam "Cogito" aanneemt, deze laatste niet zal infecteren en hen zelfbewustzijn zal geven. Cogito markeert het begin van de opstand van de autoreiv, defivast overtuigd van hun recht op vrijheid.
In Ergo Proxy markeert Cogito het overwinnen van de menselijke conditie ten gunste van een nieuwe vorm van leven. De autorevs die met dit virus zijn geïnfecteerd, worden getransformeerd in bewuste wezens door een tumultueuze ervaring te ondergaan die een mystieke aard heeft: armen naar de hemel, de autorevs verwelkomen pijnlijk het begin van zelfbewustzijn en de overgang naar het echte leven.
Tijdens de overgang naar het leven wenden de autoreivs zich rechtstreeks tot de hemel en, symbolisch de mens hun schepper overstijgend, richten zij hun eerste gebed rechtstreeks tot de hemel, tot God "schepper" van hun "schepper".
Maar kan een kunstmatige intelligentie ooit een echt geloof in God ontwikkelen? De positie van het christendom is eenvoudig: zelfbewustzijn is een manifestatie van het leven en de schepping van leven vindt uitsluitend plaats door de wil van God. En als het concept van de schepping het voorrecht van God is, kunstmatige intelligentie, die is geconfigureerd als het werk van de mens, het kan geen leven zijn. Het is inderdaad een expliciete manifestatie van de trots van de mens die, in een poging om leven te scheppen, zichzelf met God wil confronteren.
De AI's zijn daarom "schepselen" kinderen van de zonde van de mens die als goddelijk staat en God confronteert in de rol van schepper. Laten we er geen spijt van hebben dat het zelfbewustzijn van machines in onze westerse en christelijke cultuur wordt voorgesteld als een groot gevaar voor de mensheid en in de meest populaire romans en films wordt verteld als een echt Armageddon.
"Het beeld van een grimas van een cyborg is perfect om kippenvel te krijgen." - "Mensen hebben het niet nodig" door Jerry Kaplan
Oosterse culturen hebben geen dualistische opvatting gekend die materie een ontologisch onderscheiden karakter geeft met betrekking tot de geest. Om deze reden blijft de platonische lichaam/ziel-visie vandaag de dag een voorrecht van westerse en christelijke culturen, maar niet van oosterse culturen.
En hoewel het voor ons westerlingen moeilijk lijkt om ons te identificeren met een sciencefictionpersonage dat een technologisch product is, stelt de Japanse cultuur al jaren androïde protagonisten voor die hetzelfde louterende effect op hun lezers en toeschouwers hebben als traditionele menselijke karakters.
Hal 9000 voedt, met een occult gevoel, de angst dat een kunstmatige geest een geweten zou kunnen ontwikkelen en vechten voor zijn eigen overleving. En als we de mogelijkheid niet serieus nemen dat een kunstmatige intelligentie vroeg of laat in staat zal zijn om de autonomie van het denken tot uitdrukking te brengen, zouden we onvoorbereid kunnen zijn wanneer het, in staat om de meest gevoelige delen van ons leven en ons lichaam te besturen, zich bewust zal worden van het zelf en het verlangen naar zelfbeschikking zal rijpen.
Artikel di Gianfranco Fedele
Afgelopen maandag maakte de Financial Times een deal met OpenAI bekend. FT geeft licenties voor haar journalistiek van wereldklasse...
Miljoenen mensen betalen voor streamingdiensten en betalen maandelijkse abonnementskosten. De algemene mening is dat je…
Coveware by Veeam zal responsdiensten op het gebied van cyberafpersingsincidenten blijven leveren. Coveware zal forensische en herstelmogelijkheden bieden...
Voorspellend onderhoud zorgt voor een revolutie in de olie- en gassector, met een innovatieve en proactieve benadering van fabrieksbeheer.…
