'Joe ging terug naar de keuken, haalde een dubbeltje uit een van zijn zakken en zette daarmee het koffiezetapparaat aan. Toen probeerde hij de hendel van de koelkast te draaien om een blokje melk te pakken. 'Tien cent, alsjeblieft,' zei de koelkast tegen hem. “Tien cent om mijn deur te openen; en vijf cent om de room te nemen. »” - Philip Dick - Ubik, 1969
Aan het begin van de twintigste en eenentwintigste eeuw verkenden Philip Dick en Luciano Floridi, sommigen met sciencefiction en sommigen met filosofie, die steeds dunnere lijn die de echte wereld scheidt van het digitale leven.
Met name Luciano Floridi, hoogleraar informatie-ethiek aan de Universiteit van Oxford, bedacht het neologisme over het leven om de komst te beschrijven van een tijdperk waarin het dagelijks leven zal versmelten met de infosfeer van communicatie. Digitale systemen zullen een verlengstuk van ons lichaam worden, ons bewustzijn zal zich verbinden met de informatiestroom in de digitale wereld, waardoor een echte fusie tussen echt en digitaal wordt afgekondigd. Volgens Floridi zelf heeft het in de nabije toekomst geen zin om te vragen of je online of offline bent.
Het door Floridi gepresenteerde concept van onlife lijkt een positief gevolg van globalisering en zal de samenleving in staat stellen te evolueren en nieuwe buitengewone ervaringen te ontwikkelen. Het enige echte grote probleem, volgens Floridi, zal worden vertegenwoordigd door de "digitale kloof": als velen met elkaar in contact kunnen komen en kunnen profiteren van de constante stroom van informatie die wordt vertegenwoordigd door de infosfeer, loopt iemand anders het risico om ervan te worden losgekoppeld, het slachtoffer worden van nieuwe vormen van discriminatie die zullen kruipen in de groef die "rijk en arm in informatie" scheidt.
Het concept van de halfwaardetijd verschijnt voor het eerst in een van de meest visionaire sciencefictionromans van Philip Dick: Ubik. In de roman beschrijft de auteur de toekomst waarin realiteit en simulatie elkaar uiteindelijk zouden gaan overlappen defiduidelijk niet te onderscheiden.
Joe Chip, de hoofdpersoon van het verhaal, heeft interactie met de apparaten die, geplaatst in de keuken van zijn appartement, de levering verzorgen bevbladeren en levensmiddelen die zich gedragen als oude telefooncellen.
Het koffiezetapparaat en de koelkast werken met hem samen en verlenen hun service alleen als reactie op betalingen in munten van enkele centen. Een verontrustende metafoor waarmee de auteur duidelijk anticipeert op een toekomst waarin privé-eigendom plaats zou hebben gemaakt voor een economie die mensen alles kan bieden wat nodig is voor hun levensonderhoud, via microbetalingen en andere vormen van abonnementen.
Als we het over onlife hebben, hebben we de neiging om de meest bijzondere en innovatieve aspecten van de nieuwe digitale revolutie te benadrukken. In de ogen van mijn generatie zijn voordelen het ding dat het meest in het oog springt in het leven; denk maar aan hoe een eenvoudig abonnement op Spotify mensen nu toegang geeft tot een muziekcatalogus die bestaat uit miljoenen nummers voor honderdduizenden albums, een ervaring die tot de jaren 90 in de dromen van ons allemaal muziekliefhebbers was.
Het beeld dat Philip Dick van de toekomst geeft, dat in zekere zin al overeenkomt met ons heden, gaat door een minder enthousiaste en zeker meer kritische en ontgoochelde blik. Vandaag de dag, zoals Dick voorspelde, wordt het bezit van technologische hulpmiddelen in toenemende mate verdrongen door een diensteneconomie die niet nalaat de meest wijdverbreide technologische hulpmiddelen te bieden door een huurcontract te ondertekenen, soms zelfs bindend voor de koper tot de '' aankoop van de grondstoffen die nodig zijn voor hun werking. Dus niet alleen auto's, computers en smartphones, maar ook het simpele koffiezetapparaat is vaak aanwezig in onze keukens tegen een bruikleencontract inclusief de levering van pads of koffiebonen (net als in de keuken van Joe Chip).
Het internet is het platform waarop de immateriële diensten die iedereen online gebruikt, worden geboren en ontwikkeld. Streamingdiensten die satelliet- en kabel-tv's hebben vervangen. De verschillende Spotify-, Apple Music-, Amazon Music- en zelfs geolocatieservices, van satellietnavigators tot de meest recente "tags" die ons helpen de auto op de parkeerplaats van het winkelcentrum te vinden. Zelfs de videobewakingssystemen van onze huizen en de apparaten voor het bewaken van de gezondheid van onze dierbaren. Elk van deze tools is gekoppeld aan een externe service die op zijn beurt is gekoppeld aan een abonnement dat wordt gedekt door een creditcard die de continuïteit van de service garandeert.
De dematerialisatie van eigendom en de vervanging ervan door betaalde instrumenten is Dick's manier om de economie van de toekomst met absolute precisie te beschrijven, en dit vele jaren vóór de geboorte van internet en moderne betalingssystemen.
“Zij, mooi en met een lichte huid; zijn ogen, op de dagen dat ze werden geopend, hadden helderblauw geschenen. Dit zou nooit meer gebeuren; hij kon met haar praten en haar antwoord horen; hij kon met haar communiceren... maar hij zou haar nooit meer met open ogen zien. En hij zou haar mond nooit meer zien bewegen. Ze zou nooit meer glimlachen als hij aankwam. 'In zekere zin is hij nog steeds bij me', zei hij tegen zichzelf. "Het alternatief zou niets zijn." - Philip Dick - Ubik, 1969
In de roman van Ubik bezoekt Glen Runciter gewoonlijk zijn lang overleden vrouw. Haar lichaam werd in een cryogene kist geplaatst die haar geest levend houdt en haar een beperkt vermogen geeft om met de wereld te communiceren. Ella, de vrouw van Glen, verkeert in een toestand die bekend staat als de halfwaardetijd.
Halfwaardetijd tussen leven en dood is een bestaanstoestand waarin het lichaam van de persoon dood is, maar mentale functies intact worden gehouden dankzij technologie.
Een metafoor voor het toekomstige leven, de halfwaardetijd is een literaire constructie die lijkt vooruit te lopen op zeer recente concepten, zoals het idee dat er een metaverse kan zijn waar iemand zijn bestaan kan overdragen en voor altijd kan leven. In werkelijkheid is het veel meer.
In de roman vertegenwoordigt de halfwaardetijd geen vrijwillige ontsnapping naar het virtuele, maar een soort goedaardige dwang waarvoor de dood moet worden overwonnen of op zijn minst zoveel mogelijk moet worden uitgesteld ten gunste van degenen die achterblijven, om hun persoonlijke onvermogen om te treuren.
Ella's vermogen om te communiceren vanuit haar semi-levensstaat kan naar believen worden geactiveerd en gedeactiveerd door haar man, zich ervan bewust dat bij elk 'ontwaken' de geest van zijn vrouw stap voor stap het einde van haar bestaan nadert.
Ze is daarmee niet meer dan een consumentenproduct geworden. Zonder het te weten, bestaat Ella in haar semi-levensstaat met als enig doel haar man te blijven ondersteunen die niet in staat is om van haar te scheiden.
Het concept van de halfwaardetijd bepaalt het einde van de dichotomie tussen leven en dood, maar anticipeert op de desintegratie van andere dichotomieën die dichter bij ons staan, zoals analoog-digitaal, echt-virtueel, vaak online-offline. defiover concepten die in 1969 nog niet bestonden.
Voor Philip Dick is het niet mogelijk om zich te verzetten tegen een kapitalistische samenleving die de mens steeds meer aan de rand van het echte leven plaatst en steeds meer binnen een egomanische mentale context die, onder constante stimulering van amusementsdiensten, hem kunstmatig bevredigt en veroordeelt tot een halfwaardetijd.
Het feit dat internet in 1969 nog niet bestond en computers nog niet de huizen van Amerikanen waren binnengedrongen, doet ons geloven dat de bestaansvorm die we beschrijven met het neologisme onlife helemaal niet het resultaat is van technologische innovatie, internet en de geboorte van de metavers.
De evolutie van de infosfeer, de toegankelijkheid ervan, de productie van steeds geavanceerdere en economischere massacommunicatieapparatuur zijn niet de echte redenen voor de omzetting van het fysieke leven in het leven van het leven. Ze zijn eerder het gevolg van economische keuzes die de huidige versie van het internet hebben gevormd, dat kapitalistisch gericht is op digitale producten, op metaverses en op de diensten die ze op de markt brengen.
In eeninteressant onderzoek getiteld "Shattered Realities: A Baudrillardian Reading of Philip K. Dick's Ubik" schrijven de auteurs: "Hoewel de personages op zoek zijn naar de realiteit en een transcendentale betekenis waardoor ze hun identiteit behouden, kunnen ze niet bereiken wat ze zoeken en weten ze niet of ze ondergaan de echte of een simulatie. Dus hunkeren ze ernaar om de realiteit en hun identiteit via de markt te fixeren."
In een samenleving die bestaat uit mensen die gewend zijn om te gaan met systemen van vergankelijke waarde, is het zeker gemakkelijker om modellen van commodificatie op te leggen waarmee men kan afzien van het bezit van fysieke instrumenten. Als alles vergankelijk wordt en soms precair in zijn functioneren, nemen zekerheden af en verliest de wereld zelf waarin we leven zijn waarde als referentiepunt.
Het internet is niet alleen onlife, het internet is de motor van de transformatie van ons bestaan in een halfwaardetijd zoals voorspeld door Philip Dick en door hem tot in detail beschreven.
Artikel di Gianfranco Fedele
Afgelopen maandag maakte de Financial Times een deal met OpenAI bekend. FT geeft licenties voor haar journalistiek van wereldklasse...
Miljoenen mensen betalen voor streamingdiensten en betalen maandelijkse abonnementskosten. De algemene mening is dat je…
Coveware by Veeam zal responsdiensten op het gebied van cyberafpersingsincidenten blijven leveren. Coveware zal forensische en herstelmogelijkheden bieden...
Voorspellend onderhoud zorgt voor een revolutie in de olie- en gassector, met een innovatieve en proactieve benadering van fabrieksbeheer.…
